Nowe pokarmy i metody karmienia
Skąd mam wiedzieć, czy dziecko jest gotowe na pokarmy stałe?
Jeśli dziecko wykazuje oznaki gotowości i potrzebę otrzymywania większej ilości pokarmu, być może nadszedł czas, aby wprowadzić pokarmy stałe. O gotowości świadczy to, że dziecko dobrze panuje nad głową, potrafi siadać i pochylać się do przodu, chwytać jedzenie i przenosić je do ust, dawać sygnały, że jest syte, na przykład odwracając głowę. Oznaki tego, że dziecko potrzebuje pokarmów stałych, to niewystarczający przyrost masy ciała i to, że dziecko wydaje się głodne po długim karmieniu piersią. Większość niemowląt jest gotowa na stały pokarm około szóstego miesiąca życia. Pokarm stały nie powinien być podawany przed ukończeniem 4 miesięcy. Wcześniej układ trawienny i nerki nie są jeszcze wystarczająco rozwinięte, aby przetwarzać cokolwiek innego niż pokarm matki lub mleko modyfikowane dla niemowląt.
Jak wprowadzić dziecku stałe pokarmy?
Przyzwyczajanie do stałych pokarmów powinno odbywać się powoli i stopniowo. Ilość zwiększa się odpowiednio do potrzeb i sygnałów dziecka. Zacznij od mini porcji. Pierwsze posiłki mogą być zaledwie wielkości łyżeczki od herbaty. Ilość można następnie stopniowo zwiększać. Pozwól dziecku próbować wielu różnych potraw. Od chwili ukończenia przez dziecko mniej więcej 6 miesięcy może ono jeść 2-3 posiłki ze stałym pokarmem dziennie. Od wieku 9 miesięcy może jeść 3-4 takie posiłki dziennie. W razie potrzeby można podawać 1-2 dodatkowe posiłki. Mleko matki lub mleko modyfikowane jest najważniejszym pokarmem w całym pierwszym roku życia. Karmienie piersią w ramach posiłku utrzymuje produkcję mleka.
Od jakich produktów spożywczych powinniśmy zacząć?
Dziecko może od samego początku dostawać wiele różnych produktów spożywczych. Podawaj małe porcje, na początek łyżeczkę. Z początku jedzenie powinno być drobno zmiksowane , prawie płynne. Niektórzy zaczynają od rzadkiej kaszki, inni od puree ziemniaczanego lub warzyw. Mleko z piersi lub mieszankę dla niemowląt można mieszać z gotową kaszką i puree ziemniaczanym/warzywnym.
Stopniowo do puree dodawaj: fasolę, soczewicę, groch, tofu, kurczaka, mięso, ryby. Zwiększa to zawartość białka w posiłku. Dziecko może otrzymywać takie samo jedzenie, jak reszta rodziny, ale pokarm dla dziecka musi być dobrze zmiksowany. Przygotowuj jedzenie bez soli i bulionu. Pozwól dziecku poznawać różne potrawy. Mogą to być miękkie jagody i kawałki owoców, lekko ugotowane brokuły i kalafior, drobno starta marchewka i brukiew oraz kawałki chleba. W ten sposób dziecko przyzwyczaja się do wielu różnych smaków.
Kierowane przez dziecko przyzwyczajanie do posiłków (Baby Led Weaning) – czy dziecko może jeść samo?
Dziecko zaczyna spożywać stałe pokarmy w wieku około 6 miesięcy. Pozwól dziecku aktywnie uczestniczyć w posiłku i korzystać ze zmysłów. Dziecko widzi, wącha, czuje i smakuje jedzenie. Poświęć odpowiednio dużo czasu na posiłki i stwórz dobrą atmosferę. Dziecko odbiera wiele bodźców i dużo się uczy. Pozwól dziecku jeść samodzielnie i jednocześnie podawaj pokarm na łyżeczce. Dzięki temu dostanie to, czego potrzebuje.
Jedzenie, napoje i posiłki
Jak nauczyć dziecko lubić różne potrawy?
W drugiej połowie pierwszego roku życia dziecko uczy się spożywania pokarmów stałych. Dzieci, które od początku przyzwyczajają się do pokarmów o różnej konsystencji i różnych smakach, w późniejszym dzieciństwie są mniej wybredne. Konsystencję należy dostosować do wieku i etapu rozwoju dziecka. Celem jest, by dziecko nauczyło się samodzielnie jeść i miało właściwy stosunek do jedzenia i posiłków. Oferuj dziecku wiele różnych warzyw i owoców. Warzywa i owoce zawierają ważne witaminy. Jeśli będziesz ciągle podawać to samo jedzenie, dziecko w końcu je polubi. Warzywa można podawać surowe, gotowane lub drobno starte. Podawaj miękkie kawałki. Unikaj małych i twardych kawałków, które mogą utknąć w drogach oddechowych. Pozwól dziecku wykorzystywać przy posiłku wszystkie zmysły.
Co powinno pić dziecko?
W pierwszym roku życia dziecko powinno pić tylko mleko matki lub mleko modyfikowane i wodę. Dzieci poniżej pierwszego roku życia nie powinny pić mleka krowiego, napojów roślinnych, soku, soków zagęszczonych, napojów gazowanych, herbaty. Dzieci karmione wyłącznie piersią i otrzymujące mleko matki na życzenie nie potrzebują wody, nawet gdy jest gorąco. Dzieci, które piją mleko modyfikowane, mogą oprócz tego potrzebować trochę wody w upalne dni. Przez pierwsze 6 miesięcy podawaj dziecku przegotowaną, schłodzoną wodę. Później można podawać wodę z kranu. Od 6 miesiąca życia dziecko może pić z kubka. Używaj otwartego kubka lub kubka z dzióbkiem, z którego łatwo wypływa woda. Unikaj kubków z dzióbkiem, z których dziecko musi wysysać płyn. Od 12. miesiąca życia lepiej korzystać z kubka/kubka z dzióbkiem niż z butelki. Jest to lepsze dla zębów dziecka i mięśni używanych przy mówieniu.
Jak przygotowywać przeciery dla dziecka?
Kiedy dziecko zaczyna jeść stałe posiłki, odpowiednie są przeciery. Może to być przecier z gotowanych ziemniaków i gotowanych warzyw, takich jak marchew, brukiew, kalafior, brokuły, bataty, zielony groszek, groszek cukrowy. Na początku możesz zrobić przecier z każdego warzywa osobno. Dzięki temu dziecko zapozna się z różnymi smakami. Na początku rób rzadszy przecier. Ziemniaki/warzywa gotuj bez soli, w niewielkiej ilości wody, do miękkości. Odlej wodę i zachowaj ją na później. Następnie rozgnieć warzywa widelcem/blenderem, aż do uzyskania jednolitej konsystencji. Dodaj mleko matki lub mleko modyfikowane, opcjonalnie trochę wody pozostałej po ugotowaniu warzyw i roślinnej margaryny lub oleju. Gdy dziecko będzie starsze, przecier może być gęstszy. Dodaj ugotowaną fasolę, soczewicę, ryby, mięso. Dzięki temu wzrośnie zawartość żelaza i białka w posiłku.
Jak samemu zrobić kaszkę?
Kaszka jest dobra jako jeden z pierwszych pokarmów. Spróbuj przyrządzić ją samodzielnie. Użyj prosa lub razowej mąki owsianej, pszennej, jęczmiennej lub żytniej. Mąka razowa zawiera więcej żelaza niż biała. Proso (pełnoziarniste lub w płatkach) zawiera go szczególnie dużo. Używaj różnych zbóż, żeby przyzwyczaić dziecko do różnych smaków. Unikaj przesianej mąki pszennej, drobnej mąki ryżowej, kaszy manny, mąki kukurydzianej i polenty. Dostarczają one mało żelaza i innych składników odżywczych. Razową mąkę/ziarna/płatki namocz przez co najmniej godzinę. Żelazo wtedy łatwiej wchłania się w jelitach dziecka. Całe ziarna zbóż należy zmiksować na miazgę po ugotowaniu. Ugotuj kaszkę na wodzie do czasu zgęstnienia, a następnie ostudź i dodaj mleko matki lub mleko modyfikowane dla uzyskania odpowiedniej konsystencji. Na początku przygotuj rzadszą kaszkę. Podawaj ją razem z owocami, jagodami lub warzywami zawierającymi witaminę C. Witamina C zawarta w posiłku zwiększa wchłanianie żelaza.
Substancje odżywcze
Żelazo – do czego jest potrzebne i jak dostarczyć organizmowi jego wystarczającą ilość?
Żelazo jest potrzebne do transportu tlenu we krwi oraz do rozwoju mózgu i układu nerwowego. Dzieci urodzone w terminie posiadają zapasy żelaza, które wraz z żelazem z mleka matki/ mleka modyfikowanego wystarczają na ok.6 miesięcy. Od około 6. miesiąca życia dziecko potrzebuje również żelaza dostarczanego z pokarmów stałych. Pokarmy zawierające żelazo to chleb i kaszka z gruboziarnistej mąki, mięso, ryby, jaja, fasola, soczewica, groch, zielone warzywa. Możesz zrobić kaszkę samodzielnie ze zbóż bogatych w żelazo (patrz oddzielny film). Do kaszki produkowanej przemysłowo często dodane jest żelazo. Obiad jest dobrym źródłem żelaza. Wymieszaj warzywa z fasolą, soczewicą, rybami, mięsem. Witamina C dodana do posiłku zwiększa wchłanianie żelaza. Produkty zawierające witaminę C to pomarańcze, kiwi, truskawki, owoc dzikiej róży, czarne porzeczki, papryka, brukiew, kalafior i brokuły. Dzieciom o masie urodzeniowej mniejszej niż 2,5 kg zaleca się suplementację żelaza.
Witamina C - do czego jest używana i w czym się znajduje?
Witamina C (kwas askorbinowy) jest rozpuszczalną w wodzie witaminą, która chroni komórki organizmu przed stresem oksydacyjnym. Witamina C jest zatem antyoksydantem. Jest niezbędna do produkcji kolagenu. Kolagen jest częścią tkanek łącznych, chrząstek, kości i zębów. Witamina C zwiększa również wchłanianie żelaza w jelitach. Dlatego do domowej kaszki i posiłków, których podstawą jest chleb, podawaj owoce, soki lub warzywa zawierające witaminę C. Do produkowanych przemysłowo kaszek dodana jest witamina C. Niemowlętom zaleca się przyjmowanie 20 mg witaminy C dziennie. Zawartość witaminy C w różnych produktach spożywczych (mg witaminy C na 100 gramów produktu): Owoc dzikiej róży (840), czarna porzeczka (159), papryka (126), kiwi (71), truskawka (69), ananas (53), pomarańcza (51), brokuł (47), kalafior (38), brukiew (35), mango (26), malina (17) i mleko matki (4) (na ilość wpływa jednak dieta matki), mleko modyfikowane (10) i gotowa do spożycia kaszka rozpuszczalna (10-20).