Potrzebujesz pomocy w kwestii zdrowotnej?
Gdzie uzyskać pomoc:
W razie wypadku, poważnej choroby lub innych poważnych incydentów zadzwoń pod numer alarmowy 113. Musisz mówić przez telefon po norwesku lub angielsku.
Często jest tak, że obawiamy się zawracać głowę, ale lepiej zadzwonić o jeden raz za dużo niż raz za mało.
Skontaktuj się z pogotowiem ratunkowym (legevakt), jeśli Twój lekarz rodzinny nie jest dostępny, a nie można czekać z pomocą. Pogotowie ratunkowe jest czynne przez całą dobę.
Jeśli potrzebujesz pomocy w ciągu dnia, najpierw skontaktuj się ze swoim lekarzem rodzinnym.
Numer telefonu do pogotowia ratunkowego w całej Norwegii to (+47) 116 117. Wybierając ten numer, zostaniesz połączony z pogotowiem ratunkowym zlokalizowanym najbliżej miejsca, w którym się znajdujesz.
Lekarz rodzinny (fastlege) jest zwykle pierwszą osobą, do której idziesz w przypadku problemów zdrowotnych.
Każdy, kto figuruje w rejestrze ludności w Norwegii i mieszka w norweskiej gminie, ma prawo do lekarza rodzinnego. Osoby z numerem D, z pewnymi wyjątkami, nie są uprawnione do lekarza rodzinnego.
Twoje dzieci do ukończenia 16 lat mają prawo do korzystania z usług tego samego lekarza rodzinnego co Ty.
Za wizytę u lekarza rodzinnego płacisz opłatę zwaną udziałem własnym (egenandel). Jej kwota różni się w zależności od usługi świadczonej przez lekarza, ale zazwyczaj wynosi od 150 do 375 koron.
Jeśli chcesz znaleźć lub zmienić swojego lekarza rodzinnego, możesz to zrobić tutaj: zmiana lekarza rodzinnego na stronie Helsenorge.
W czym może Ci pomóc Twój lekarz rodzinny?
Możesz udać się do swojego lekarza rodzinnego w przypadku większości dolegliwości fizycznych i psychicznych. Lekarz rodzinny oceni Twoją sytuację i w razie potrzeby może pomóc Ci rozwiązać problem. Lekarz rodzinny może na przykład wykonać proste badania, przepisać leki i wydać zwolnienie lekarskie (sykemelding), jeśli jesteś zbyt chory, aby iść do pracy.
W razie potrzeby lekarz rodzinny skieruje Cię do specjalisty. Specjalista to na przykład psycholog lub konkretny szpital, gdzie trzeba przeprowadzić badania lub leczenie.
Wielu lekarzy rodzinnych oferuje swoje usługi na stronie Helsenorge. Zaloguj się, aby znaleźć dane kontaktowe swojego lekarza rodzinnego i sprawdzić, jakie usługi cyfrowe oferuje za pośrednictwemHelsenorge.
Każdy, kto pracuje w służbie zdrowia w Norwegii, ma obowiązek zachowania poufności. Oznacza to, że informacje mogą być udostępniane tylko tym, którzy mają Cię leczyć.
Dlatego nie musisz obawiać się, że powiesz za dużo pracownikom służby zdrowia. Im więcej informacji posiadają, tym lepiej mogą Ci pomóc.
W sytuacjach, w których życie i zdrowie mogą być zagrożone, personel medyczny może naruszyć obowiązek zachowania poufności.
Informacje na temat swojego stanu zdrowia, choroby oraz leczenia musisz otrzymać w zrozumiałym dla siebie języku. Jeśli masz trudności ze zrozumieniem norweskiego i posługiwaniem się tym językiem, masz prawo do tłumacza w preferowanym przez siebie języku.
Idziesz do szpitala lub do specjalisty?
Leczenie w szpitalu lub u specjalisty
Jeśli potrzebujesz badań lub leczenia, których Twój lekarz rodzinny nie może wykonać, będziesz potrzebować skierowania. Skierowanie jest rodzajem potwierdzenia od lekarza rodzinnego, że musisz zostać dokładniej zbadany w szpitalu lub przez specjalistę (spesialist).
Ponadto psychologowie, dentyści, optometryści, terapeuci manualni i kręgarze (między innymi) mogą kierować pacjentów do oceny i leczenia przez specjalistów w swojej dziedzinie. Położne mogą skierować na badania laboratoryjne.
Szpital lub specjalista otrzymujący skierowanie musi w ciągu 10 dni ocenić, czy masz prawo do badania lub leczenia. W nagłych sytuacjach nie potrzebujesz skierowania.
Jeśli zostałeś poinformowany, że masz prawo do leczenia, musisz poczekać, aż zostaniesz wezwany na wizytę. Czas oczekiwania na dalsze badania lub leczenie może wynieść od kilku dni do kilku miesięcy.
Jeśli uznano, że masz prawo do opieki zdrowotnej u specjalisty (spesialisthelsetjenesten), masz prawo wyboru, gdzie chcesz z niej skorzystać.
Możesz skorzystać z publicznego ośrodka leczenia albo z prywatnego, który ma zawartą umowę z sektorem publicznym.
Dla różnych elementów leczenia możesz wybrać różne miejsca. Na przykład możesz uzyskać opinię lekarską w jednym miejscu, poddać się operacji gdzie indziej, a z rehabilitacji skorzystać w trzecim miejscu.
Porozmawiaj ze swoim lekarzem rodzinnym lub zadzwoń pod numer telefonu 23 32 70 00 do Veiledning Helsenorge, jeśli chcesz uzyskać wskazówki lub porady dotyczące wyboru miejsca leczenia.
Zmiana miejsca leczenia
Możesz zmienić miejsce leczenia w czasie, gdy oczekujesz w kolejce. W takim przypadku skontaktuj się z miejscem, w którym znajdujesz się na liście oczekujących i poproś o przesłanie skierowania do wybranego ośrodka leczenia.
Masz prawo wziąć udział w podjęciu decyzji, jakiego rodzaju leczenie otrzymasz. Nazywa się to wspólnym wyborem (samvalg) i dokonuje się go razem z personelem medycznym.
Przy wspólnym wyborze leczenia otrzymasz informacje o zaletach i wadach różnych opcji leczenia i badań. Możesz rozważyć je w oparciu o to, co jest dla Ciebie ważne. Pracownicy służby zdrowia wesprą Cię w tym procesie.
Możesz również pozostawić decyzję pracownikom służby zdrowia lub krewnym.
Opłata za opiekę zdrowotną
Ile kosztuje opieka zdrowotna?
Jako osoba dorosła musisz opłacić udział własny (egenandel) za pomoc uzyskaną od publicznej służby zdrowia.
Wiele podmiotów leczniczych, takich jak fizjoterapeuci i psychologowie, ma zawarte umowy z sektorem publicznym. Oznacza to, że wnosisz opłatę własną, a reszta kwoty jest pokrywana przez sektor publiczny. Zapytaj z wyprzedzeniem osobę leczącą Cię o płatność i koszty.
Nic nie płacisz za przyjęcie do szpitala, ale jeśli jesteś pacjentem na oddziale dziennym w szpitalu (poliklinikk) musisz uiścić udział własny.Karta bezpłatnych usług medycznych
Jeśli w 2023 roku zapłacisz więcej niż 3040 koron udziału własnego, otrzymasz kartę bezpłatnych usług medycznych (frikort). Dzięki karcie bezpłatnych usług medycznych nie musisz opłacać udziału własnego przez pozostałą część roku kalendarzowego.
Kartę bezpłatnych usług medycznych można znaleźć w zakładce "Frikort og egenandel" na stronie Helsenorge. Możesz również zrobić zrzut ekranu cyfrowej karty bezpłatnych usług medycznych lub wydrukować pismo z decyzją.Jeśli nie możesz zapłacić udziału własnego, nadal powinieneś uzyskać pomoc.
Jeśli Twoje leczenie prowadzone jest w ośrodku prywatnych usług zdrowotnych, który nie ma umowy z sektorem publicznym, wszystkie wydatki musisz pokryć samodzielnie.
Sprawdź z wyprzedzeniem, czy usługa zdrowotna, z której chcesz skorzystać, jest częścią usługi publicznej.
Płatność za leczenie stomatologiczne
Dorośli w wieku powyżej 18 lat muszą sami płacić za leczenie stomatologiczne. Istnieją pewne wyjątki, na przykład w przypadku niektórych chorób zębów. Zapytaj swojego dentystę, czy masz prawo do zwrotu części kosztów leczenia.
Jeśli w roku leczenia masz od 19 do 24 lat, możesz być uprawniony do tańszego leczenia stomatologicznego w publicznej służbie zdrowia
Jeśli dojeżdżasz na leczenie objęte sektorem publicznym, możesz otrzymać wsparcie finansowe. Co do zasady otrzymujesz wsparcie finansowe na dojazd na leczenie w wysokości stałej kwoty za kilometr (stawka standardowa), niezależnie od tego, z jakiego środka transportu korzystasz. Możesz ubiegać się o pomoc finansową dopiero po zakończonej podróży. Wniosek możesz złożyć online w Helsenorge lub na tradycyjnym formularzu.
Jeśli ze względu na stan zdrowia lub organizację dojazdu nie możesz odbyć podróży samodzielnie, możesz mieć prawo do podróży dostosowanej (podróż na zamówienie). W takim wypadku Pasientreiser zorganizuje Twoją podróż i wybierze dla Ciebie środek transportu. Należy liczyć się z pewnym czasem oczekiwania, a jeśli jest to możliwe, kilku pacjentów podróżuje razem.
Możesz skontaktować się z Pasientreiser pod numerem telefonu 05515, aby uzyskać pomoc w ubieganiu się o wsparcie finansowe lub jeśli masz pytania dotyczące dojazdu pacjenta na leczenie.
Ubezpieczenie społeczne (Folketrygden) jest w Norwegii ważnym elementem państwa opiekuńczego i ma na celu zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa finansowego w różnych sytuacjach życiowych. Zapewnia wsparcie finansowe w przypadku choroby, ciąży i porodu, bezrobocia, podeszłego wieku, niepełnosprawności, śmierci i utraty żywiciela rodziny.
W Norwegii zazwyczaj automatycznie stajesz się członkiem systemu ubezpieczenia społecznego, gdy tutaj mieszkasz i płacisz podatki. Aby zostać objętym ubezpieczeniem społecznym, zazwyczaj musisz zaplanować pobyt w Norwegii przez co najmniej 12 miesięcy.
Możesz utracić członkostwo w norweskim systemie ubezpieczeń społecznych, jeśli wyprowadzisz się z Norwegii, również na krótszy okres. Ważne jest, aby zapoznać się z przepisami, jeśli planujesz pozostać za granicą przez dłuższy czas.
Praca i choroba
W Norwegii mamy kilka różnych programów wsparcia, które zapewnią Ci dochód, jeśli nie możesz pracować z powodu choroby lub urazu.
Możesz również otrzymać wsparcie, jeśli potrzebujesz opieki, masz dodatkowe wydatki medyczne lub potrzebujesz urządzeń wspomagających i dostosowania warunków.
To, do czego masz prawo, zależy od sytuacji, w jakiej się znajdujesz. Więcej informacji na temat wsparcia finansowego, które może być istotne w Twojej sytuacji, możesz znaleźć na stronie internetowej NAV: Zdrowie i choroba (nav.no).
Ciąża, antykoncepcja i aborcja
Jesteś w ciąży?
Dla kobiet w ciąży i rodzących cała opieka zdrowotna jest bezpłatna. Poród w szpitalu jest również bezpłatny.
Skontaktuj się z lokalnym ośrodkiem zdrowia (helsestasjon) lub lekarzem rodzinnym w celu ustalenia wizyt kontrolnych i prowadzenia obserwacji w czasie ciąży.
W czasie ciąży masz zagwarantowane dziewięć konsultacji. Obejmują one diagnostykę prenatalną z wczesnym badaniem USG między tygodniami 11 a 13 + 6 dni oraz badaniem USG między tygodniem 17 a 19.
Po porodzie Ty i Twoje dziecko będziecie monitorowani w lokalnym ośrodku zdrowia.
Porozmawiaj z lekarzem lub położną o tym, gdzie, jak i z kim masz się skontaktować po rozpoczęciu porodu. Zawsze zadzwoń na oddział położniczy i zgłoś, jeśli poród jest już w toku. Numer telefonu na oddział położniczy można znaleźć na stronie internetowej szpitala.
Filmy o ciąży, porodzie i czasie po porodzie
Obejrzyj filmy informacyjne na temat ciąży, porodu i okresu poporodowego (połogu).
Żywność dla niemowląt i karmienie piersią
Po urodzeniu dziecka zwykle pojawia się wiele pytań dotyczących jego żywienia i posiłków. Masz pytania dotyczące karmienia piersią, preparatów dla niemowląt lub pokarmów stałych? Tutaj znajdziesz filmy z poradami i wskazówkami.
Antykoncepcja i aborcja
Prezerwatywy są jedynym środkiem antykoncepcyjnym, który chroni zarówno przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową, jak i przed ciążą. Tutaj możesz zamówić bezpłatne prezerwatywy.
Młodzież w wieku poniżej 22 lat otrzymuje wsparcie finansowe na pokrycie całości lub części kosztów antykoncepcji.
Zastanawiając się, który środek antykoncepcyjny jest odpowiedni dla Ciebie, należy rozważyć:
- jak działa dany środek
- na ile jest pewny
- ile kosztuje
- jak długo działa
- jakie ma skutki uboczne
Sama decydujesz, czy chcesz dokonać aborcji do 12 tygodnia ciąży. Aktualny tydzień ciąży jest liczony od pierwszego dnia ostatniej miesiączki.
Aborcja jest bezpłatna dla mieszkanek Norwegii.
Metody aborcji
Istnieją dwie metody przerwania ciąży: aborcja chirurgiczna lub farmakologiczna.
Potrzebujesz porady i wskazówek?
Decyzja o donoszeniu lub przerwaniu ciąży może być trudna do podjęcia. Jeśli potrzebujesz kogoś, z kim możesz porozmawiać, możesz zadzwonić do Amathea, która świadczy bezpłatne usługi doradcze i jest wspierana przez państwo.
Dzieci i młodzież
Opieka zdrowotna dla dzieci i młodzieży
Dzieci poniżej 16 roku życia nie muszą płacić za opiekę zdrowotną świadczoną przez sektor publiczny.
Dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia mają prawo do bezpłatnego leczenia stomatologicznego w publicznych klinikach dentystycznych. Wyjątkiem są aparaty ortodontyczne (ortodoncja).
Niektóre inne osoby mogą również uzyskać leczenie stomatologiczne za darmo lub taniej, na przykład młodzież w wieku powyżej 18 lat.
Ośrodek zdrowia dla dzieci w wieku 0-5 lat
Ośrodek zdrowia dla dzieci w wieku 0–5 lat są bezpłatną usługą dla dzieci i rodziców w gminie, w której mieszkają. W ośrodku zdrowia można uzyskać pomoc i porady od pielęgniarki, lekarza i fizjoterapeuty.
Od momentu narodzin dziecka do chwili rozpoczęcia przez nie nauki w szkole przysługuje Ci 14 wizyt. W ośrodku zdrowia Twoje dziecko zostanie zbadane, otrzyma ofertę wykonania szczepień zgodnie z kalendarzem szczepień, otrzymasz tam też informacje na różne tematy.
Możesz skontaktować się lub przyjść do ośrodka zdrowia poza ustalonymi terminami. Dane kontaktowe ośrodka zdrowia powinny znajdować się na stronie internetowej gminy.
Szkolna służba zdrowia
Szkolna służba zdrowia (skolehelsetjenesten) jest bezpłatną usługą zdrowotną dla wszystkich uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
Szkolna służba zdrowia oferuje regularne konsultacje zdrowotne, badania lekarskie i szczepienia. W razie potrzeby możesz również sam nawiązać kontakt.
Ośrodek zdrowia dla młodzieży
Ośrodek zdrowia dla młodzieży (Helsestasjon for ungdom (HFU)) jest bezpłatną usługą zdrowotną dla młodzieży w wieku od 12 do 20 lat. Wiele ośrodków zdrowia oferuje bezpłatne usługi dla osób do 25 roku życia.
W HFU można uzyskać pomoc i porady od pielęgniarek, lekarzy i ewentualnie położnych oraz psychologów.
W HFU możesz porozmawiać na tematy takie jak zdrowie fizyczne, seksualne i psychiczne. Możesz zbadać się pod kątem chorób przenoszonych drogą płciową i uzyskać antykoncepcję.
Aby znaleźć najbliższy ośrodek zdrowia, przejdź do strony internetowej swojej gminy, gdzie znajdziesz więcej informacji.
Obowiązek zachowania poufności oznacza, że pracownicy służby zdrowia nie mogą udostępniać informacji o Tobie innym osobom.
Jeśli masz mniej niż 12 lat, w większości przypadków pielęgniarka szkolna musi poinformować Twoich rodziców o tym, że byłeś w szkolnym gabinecie lekarskim i o czym rozmawiałeś.
Kiedy masz od 12 do 16 lat, możesz poprosić, aby Twoi rodzice nie zostali poinformowani o wszystkich szczegółach rozmowy. Ale jeśli jest to coś bardzo poważnego, pracownik szkolnej służby zdrowia może nadal powiedzieć o tym Twoim rodzicom.
Po skończeniu 16 lat sam decydujesz, czy Twoi rodzice powinni wiedzieć, o czym rozmawiasz z pracownikami służby zdrowia. Informacje o Tobie nie będą udostępniane Twoim rodzicom, chyba że wyrazisz na to zgodę. Udzielenie takiej zezwolenia nazywa się udzieleniem zgody.
Czasami pracownicy służby zdrowia muszą udzielić informacji rodzicom, nawet jeśli masz ukończone 16 lat. Dotyczy to sytuacji, w których informacje są niezbędne rodzicom do realizacji ich obowiązków wynikających z władzy rodzicielskiej.
Czasami pracownicy służby zdrowia muszą udostępnić informacje o Tobie, na przykład Urzędowi Ochrony Praw Dziecka lub policji. Może to być sytuacja, w której jesteś narażony na ryzyko wyrządzenia krzywdy sobie lub innym, lub jeśli jest jasne, że nie czujesz się dobrze w domu.
Młodzi ludzie w wieku od 13 lat mogą zalogować się do aplikacji Helsenorge za pomocą MinID. Tutaj znajdziesz najbliższy ośrodek zdrowia dla młodzieży i sprawdzisz, kto jest Twoim lekarzem rodzinnym. W niektórych gminach młodzi ludzie w wieku od 13 lat mogą umówić się na wizytę u pielęgniarki szkolnej. Pielęgniarki szkolne mogą również udzielić praktycznych informacji na temat szkolnych usług zdrowotnych i ogólnych informacji zdrowotnych.
Kiedy skończysz 12 lat, Twoi rodzice mają mniejszy dostęp do informacji zdrowotnych o Tobie w Helsenorge.
Od 16 roku życia możesz zalogować się do Helsenorge i mieć bezpieczny kontakt elektroniczny z pielęgniarką ze szkolnej służby zdrowia. Musisz w tym celu zalogować się za pomocą BankID, Buypass lub Commfides. Wtedy Twoi rodzice nie będą już mieli dostępu do informacji na Twój temat w Helsenorge. Możesz teraz korzystać z Helsenorge samodzielnie lub udzielić rodzicom pełnomocnictwa, aby mogli nadal korzystać z Helsenorge razem z Tobą.
Zdrowie psychiczne
Zdrowie psychiczne
Każdy ma zdrowie fizyczne i psychiczne. Zdrowie fizyczne i psychiczne są ze sobą ściśle powiązane i wzajemnie na siebie wpływają.
W zdrowiu fizycznym chodzi o to, w jakim stanie jest Twoje ciało. Zdrowie psychiczne ma związek z Twoimi myślami i uczuciami oraz tym, jak się czujesz ze sobą, na spotkaniach z innymi i w życiu codziennym.
Dobre zdrowie psychiczne można rozumieć jako dobre samopoczucie w życiu codziennym, poczucie przynależności i sensu w życiu oraz radzenie sobie ze zwykłymi wyzwaniami codzienności.
To normalne, że miewamy trudności
Twoje samopoczucie psychiczne może się zmieniać z dnia na dzień i w dłuższej perspektywie czasowej. W przypadku większości ludzi zdrowie psychiczne zmienia się w ciągu życia. Fakt, że od czasu do czasu masz problemy ze zdrowiem psychicznym, niekoniecznie oznacza, że masz słabe zdrowie psychiczne lub że masz zaburzenia psychiczne.
Typowe trudności w życiu codziennym mogą polegać na tym, że
- masz uporczywe/niepokojące myśli, z którymi nie możesz sobie poradzić
- jesteś przygnębiony lub smutny
- czujesz się zestresowany i niespokojny
- odczuwasz samotność
- źle sypiasz
Kiedy życie staje się trudne, rozmowa z kimś o tym, jak się czujesz, może pomóc. Mówienie o swoich trudnościach jest często pierwszym krokiem do poprawy. Często wystarczy porozmawiać z kimś, kogo znasz, na przykład z członkiem rodziny lub przyjacielem, albo z inną osobą, której ufasz, na przykład z kolegą lub nauczycielem.
Jeśli Twoje myśli, uczucia lub działania przez dłuższy czas utrudniają Ci przebywanie z przyjaciółmi i rodziną lub robienie rzeczy, które zwykle robisz w życiu codziennym i zauważysz, że sam nie jesteś w stanie tego zmienić, powinieneś poszukać pomocy.
Czasami reagujemy fizycznie na to, jak czujemy się psychicznie, więc jeśli odczuwasz bóle głowy, brzucha lub źle śpisz przez dłuższy czas lub częściej niż zwykle, również powinieneś poszukać pomocy.
Potrzebujesz pomocy w zakresie zdrowia psychicznego?
Możesz uzyskać pomoc od swojego lekarza rodzinnego, pielęgniarki szkolnej, w ośrodku zdrowia lub na pogotowiu. W razie potrzeby lekarz może skierować Cię na przykład do psychologa.
Wiele gmin oferuje usługi o niskim progu dostępności, takie jak szybka pomoc psychologiczna. Sprawdź stronę internetową swojej gminy, aby uzyskać informacje o ofertach w Twojej okolicy.
Potrzebujesz kogoś, z kim możesz od razu porozmawiać?
Jeśli potrzebujesz kogoś, z kim możesz od razu porozmawiać, jest wiele osób, które mogą ci pomóc.
Jeśli chcesz podzielić się trudnymi myślami i uczuciami oraz uzyskać poradę i wsparcie, możesz zadzwonić pod te numery:
- Infolinia dla zdrowia psychicznego: 116 123
- Kirkens SOS: 22 40 00 40
- Telefon alarmowy dla dzieci i młodzieży: 116 111
- Kors på halsen (Czerwony Krzyż)
Możesz także porozmawiać na czacie na stronie sidetmedord.no lub soschat.no.
Te numery telefonów i czaty są dostępne przez całą dobę i możesz pozostać całkowicie anonimowy.
Jeśli potrzebujesz pilnej pomocy, zadzwoń na pogotowie pod numer 116 117 lub numer alarmowy 113.
Co możesz zrobić, jeśli masz myśli samobójcze?
Wiele osób doświadcza myśli samobójczych w ciągu swojego życia. Powody są często złożone. Myśli samobójcze mogą pojawić się w związku ze stresem życiowym, takim jak rozpad związku, konflikt, choroba, wyzwania w pracy, trudności finansowe, trudności psychiczne lub zaburzenia psychiczne, takie jak depresja.
Rozmowa o myślach samobójczych z innymi może być trudna. Może się okazać, że wszystko wydaje się tkwić w martwym punkcie i że nie ma rozwiązań, które umożliwiałyby zmianę.
Jeśli uważasz, że życie nie jest już do wytrzymania, daj komuś szansę zrozumienia, jak się czujesz. Porozmawiaj z kimś, komu ufasz, na przykład z członkiem rodziny, bliskim przyjacielem, lekarzem rodzinnym, pielęgniarką szkolną, nauczycielem, imamem lub księdzem. Jeśli chcesz porozmawiać z kimś anonimowo, możesz skontaktować się z infolinią lub skorzystać z usługi czatu. Rozmawiając z kimś, możesz uzyskać pomoc w znalezieniu rozwiązania problemów. To pierwszy krok do zapanowania nad trudną sytuacją.
Zadzwoń pod numer 113, jeśli Twoje myśli stają się zbyt natarczywe i czujesz, że istnieje ryzyko, że zrobisz sobie krzywdę lub odbierzesz sobie życie. Kiedy zadzwonisz, otrzymasz natychmiastową pomoc, a osoby, z którymi będziesz rozmawiać, upewnią się, że otrzymasz dalszą pomoc.
Co należy zrobić, jeśli uważasz, że ktoś ma myśli samobójcze?
Jeśli znasz kogoś, kto Twoim zdaniem może mieć myśli samobójcze, ważne jest, abyś odważył się okazać troskę i podjął inicjatywę rozmowy.
Pytanie o myśli samobójcze może być trudne. Wiele osób obawia się, że pytanie o myśli samobójcze może zwiększyć ryzyko samobójstwa. Tak nie jest. Nie ma dowodów sugerujących, że mówienie o myślach samobójczych jest niebezpieczne lub że może to wzmocnić ideę samobójstwa.
Jeśli ktoś mówi ci, że ma myśli samobójcze, potraktuj to poważnie. Słuchanie jest najważniejszą rzeczą, jaką możesz zrobić. Pozwól tej osobie podzielić się z Tobą swoimi przemyśleniami, nie przerywając zbyt wiele.
Kiedy ktoś ma myśli samobójcze, często czuje się samotny i ma poczucie beznadziejności. Dlatego ważne jest, aby nie osądzać, ale okazywać cierpliwość, troskę i wsparcie.
Znalezienie się w środku kryzysu może być obezwładniające. Dla osoby, która ma myśli samobójcze, może być bardzo pomocne, jeśli skontaktujesz się z nami i, na przykład, zaoferujesz wspólne pójście do lekarza rodzinnego, na pogotowie lub w inne miejsce świadczące usługi zdrowotne. Możesz skontaktować się z pogotowiem lub swoim lekarzem rodzinnym w celu uzyskania porady i wskazówek, jeśli nie masz pewności, jak działać.
Zadzwoń pod numer 113, jeśli obawiasz się, że istnieje poważne ryzyko, że ktoś odbierze sobie życie.
Jesteś krewnym?
Kiedy członek rodziny jest poważnie lub długotrwale chory, dla Ciebie jako krewnego ma ogromne znaczenie, jaki rodzaj pomocy otrzymuje. Ale ważne jest również, jak Ty się czujesz będąc najbliższym krewnym. Ważne jest, aby zasięgnąć porady i wsparcia, zanim problemy staną się zbyt duże.
Krewni
Jeśli masz szczególnie wymagające zadania opiekuńcze, jako najbliższy krewny możesz być uprawniony do opieki zastępczej lub innego wsparcia.
Możesz uzyskać następujące wsparcie od gminy:
- szkolenia i poradnictwo
- odciążenie w opiece
- wsparcie finansowe za pracę opiekuńczą (omsorgsstønad)
W szczególności masz prawo do opieki odciążeniowej, jeżeli jesteś:
- rodzicem dziecka ze specjalnymi potrzebami
- współmałżonkiem lub partnerem osoby potrzebującej złożonej opieki
Przykłady sytuacji, w których możesz otrzymać wsparcie:
- spędzasz wiele godzin miesięcznie na pracy opiekuńczej
- praca opiekuńcza jest szczególnie obciążająca fizycznie lub psychicznie
- praca opiekuńcza oznacza, że nie możesz spać lub musisz często wstawać w nocy
Jeśli potrzebujesz pomocy finansowej, możesz ubiegać się o to w swojej gminie. Wniosek możesz złożyć sam, albo może to zrobić osoba, którą się opiekujesz. Informacje o tym, jak złożyć wniosek, można uzyskać na stronie internetowej gminy lub kontaktując się z gminą.
W Helsenorge możesz korzystać z usług w imieniu innych osób, na przykład pomagać im śledzić na bieżąco informacje dotyczące ich zdrowia.
Możesz reprezentować na przykład:
- osoby, które udzieliły Ci pełnomocnictwa za pośrednictwem Helsenorge lub na formularzu papierowym
- Twoje dzieci w wieku poniżej 16 lat, nad którymi sprawujesz władzę rodzicielską
- osoby które nie wyraziły zgody, w stosunku do których jesteś upoważniony do działania w ich imieniu
Bez względu na to, kogo reprezentujesz w Helsenorge, nigdy nie będziesz miał dostępu do większej ilości informacji niż oni sami. Nie możesz również być upoważniony do korzystania z usług, których nie mają lub na które nie wyrazili zgody.
Musisz mieć ukończone 16 lat, aby móc udzielić innym pełnomocnictwa (fullmakt) do korzystania z usług Helsenorge w Twoim imieniu. Musisz mieć ukończone 18 lat, aby otrzymać pełnomocnictwo.
Zarówno jako osoba udzielająca pełnomocnictwa, jak i otrzymująca pełnomocnictwo, możesz je wypowiedzieć w każdym czasie.
Na wypadek nagłych zdarzeń dobrze jest wiedzieć, że ważne dla Ciebie osoby mają dostęp do informacji o Tobie.
Pod swoimi danymi kontaktowymi w Helsenorge możesz zalogować się i zarejestrować swoich krewnych oraz poinformować, jak można się z nimi skontaktować.
Jak działa służba zdrowia w Norwegii
Tak jest skonstruowana służba zdrowia w Norwegii
Podstawowa opieka zdrowotna(primærhelsetjenesten) to miejsce, do którego kierujesz się w pierwszej kolejności, jeśli jesteś chory lub potrzebujesz innej pomocy zdrowotnej. Najczęściej jest to Twój lekarz rodzinny, pogotowie lub ośrodek zdrowia.
Za zapewnienie Ci tych usług zdrowotnych odpowiada Twoja gmina. Dlatego podstawowa opieka zdrowotna jest często określana jako gminna opieka zdrowotna i opiekuńcza.
Gminna opieka zdrowotna i opiekuńcza obejmuje:
- lekarza rodzinnego
- ośrodek zdrowia
- pogotowie ratunkowe
- dom opieki
- opiekę domową
- pomoc związaną z nadużywaniem substancji
- fizjoterapeutę
- terapeutę zajęciowego
- logopedę
- kręgarza
- poradnię zdrowego stylu życia
- dentystę
Jeśli potrzebujesz dalszych badań lub leczenia, Twój lekarz rodzinny lub gminna służba zdrowia skieruje Cię do specjalistycznego ośrodka zdrowia (spesialisthelsetjenesten). Na przykład możesz zostać skierowany do szpitala lub do lekarza specjalisty z własną praktyką, na przykład ginekologa lub okulisty.
Specjalistyczna służba zdrowia jest podzielona na cztery regiony w Norwegii:
- Helse Midt [Region środkowy]
- Helse Nord [Region północny]
- Helse Sør-Øst [Region południowo-wschodni]
- Helse Vest [Region zachodni]
Specjalistyczne usługi zdrowotne obejmują:
- szpital
- przychodnie i ośrodki leczenia, w których pacjent jest leczony bez przyjęcia do szpitala
- Specjaliści medyczni (zwani również specjalistami kontraktowymi), którzy mają dalsze wykształcenie w określonej dziedzinie medycznej
- laboratoria i pracownie rentgenowskie
- instytucje usprawniające i rehabilitacyjne
- szpitale psychiatryczne
- ośrodki leczenia uzależnień
Masz prawo złożyć skargę, jeśli nie jesteś zadowolony z otrzymanego leczenia lub usług, lub jeśli otrzymałeś odmowę czegoś, o co się ubiegałeś. Krewni również mogą złożyć skargę.
Skarga dotycząca leczenia, decyzji lub postanowienia
Jeśli byłeś źle lub niesprawiedliwie traktowany, na przykład przez lekarzy, szpital, pielęgniarki opieki domowej lub inne osoby, możesz złożyć skargę.
Możesz również odwołać się, jeśli nie zgadzasz się z decyzją, taką jak odmowa leczenia lub brak skierowania.
Wysyłasz skargę do gabinetu lekarskiego, szpitala lub ośrodka leczniczego, na który chcesz złożyć skargę. Jeśli nie znajdziecie wspólnie rozwiązania, Twoja skarga zostanie automatycznie przekazana do gubernatora okręgu Statsforvalteren.Skargi dotyczące błędów w sztuce lekarskiej i obrażeń
Jeśli wydarzyło się coś, co uważasz za błąd w leczeniu lub świadczonej opiece, możesz poprosić gubernatora o wszczęcie postępowania w celu zbadania sprawy.
Może to być na przykład sytuacja, w której uważasz, że:
- otrzymałeś niewłaściwe leczenie
- otrzymałeś niewłaściwy lek lub jego dawkę albo doznałeś ciężkich działań niepożądanych leku
- zostałeś przedwcześnie wypisany
- nie jesteś zadowolony z otrzymanej opieki
Jeśli doznałeś urazu spowodowanego zaniedbaniem w służbie zdrowia, możesz ubiegać się o odszkodowanie. Możesz ubiegać się o odszkodowanie, jeśli uraz jest znaczący i trwały lub doprowadził do znacznych strat finansowych. W takim wypadku musisz złożyć wniosek do norweskiej komisji zajmującej się odszkodowaniami dla pacjentów Norsk pasientskadeerstatning (NPE).
Skargi na leczenie za granicą
Możesz składać je tylko wtedy, gdy korzystałeś z leczenia za granicą na podstawie umowy między norweską służbą zdrowia a danym podmiotem leczniczym. Przykładem może być sytuacja, kiedy otrzymałeś leczenie za granicą w ramach gwarancji dotyczącej czasu oczekiwania lub z powodu braku odpowiednich kompetencji w Norwegii.
Jeśli korzystałeś z leczenia za granicą z własnej inicjatywy, nie możesz złożyć skargi ani ubiegać o odszkodowanie w Norwegii.
Skargi dotyczące leczenia stomatologicznego
Możesz złożyć skargę na leczenie stomatologiczne, jeśli uważasz, że było złe. Zapytaj swojego dentystę, gdzie wysłać skargę.
Krewny
Jako najbliższy krewny pacjenta możesz złożyć skargę, jeśli Twoje prawa nie są przestrzegane. Możesz również złożyć skargę w imieniu przyjaciół lub rodziny, którzy nie mogą zrobić tego sami. Zasadniczo, jeśli chcesz złożyć skargę w imieniu kogoś innego, potrzebujesz od niego pełnomocnictwa.
Potrzebujesz pomocy w sprawie skargi?
Możesz skontaktować się z rzecznikiem ds. zdrowia i opieki społecznej (pasient- og brukerombudet ), jeśli zastanawiasz się, czy powinieneś złożyć skargę. Uzyskasz tam więcej informacji na temat swoich praw i poradę, co powinieneś zrobić. Mogą również pomóc w napisaniu skargi.